این روزها که بازار اتهام زنیهای بی اساس و بی پایه در بیروت داغ داغ است، سرنخ برخی خبرهای بی ثبات کننده لبنان را نیز میتوان در آن سوری مرزهای لبنان و از جمله در دستگاه رژیم احمدالشرع در سوریه جستجو کرد. رژیمی که با حمایت مستقیم آمریکا و با نشان دادن چراغ سبز به تل آویو چند صباحیست در دمشق قدرت به دست گرفته و تلاش دارد تا به هر روشی دل رهبران تل آویو را بدست آورد، از جمله طی دو روز گذشته وزارت کشور حکومت سوریه اعلام کرد که یک «گروه» وابسته به سازمان حزبالله لبنان را متلاشی و اعضای آن را بازداشت کرده است. امنیت داخلی سوریه مدعی شده که این گروه در محلات «ساسا» و «کاناکر» در حومه دمشق بازداشت شدهاند. این در حالی است که حزب الله لبنان هرگونه ارتباط با عناصر بازداشت شده در حومه غربی دمشق را تکذیب و اعلام کرد که به طور کلی این سازمان هیچ گونه فعالیتی در خاک سوریه ندارد.
مسیر مشترک احمدالشرع و نتانیاهو مقابل حزب الله لبنان
به نظر میرسد که ادعای ماموران احمدالشرع درباره دستگیری گروهی وابسته به حزبالله تلاشی همزمان و همسو با تل آویو برای فشار بر حزب الله است. همزمان در لبنان نیز، حملات هوایی ارتش رژیم صهیونیستی علیه فرماندهان حزبالله به شکل «ترور هدفمند» در چارچوب عملیات نظامی آشکار همچنان انجام میشود. شامگاه پنجشنبه هم منابع رسانهای از جمله تلویزیون المیادین اعلام کرد که جنگندههای صهیونیستی اطراف قلعه میس در شهرک انصار در جنوب لبنان را هدف حملات سنگینی قرار دادند.
بامداد جمعه نیز ارتش رژیم صهیونیستی با انتشار ویدیویی در شبکه اجتماعی ایکس هدف قرار دادن «وسیم سعید جبعی»، عضو شاخه «امام حسین» حزبالله در جنوب لبنان را تائید کرد. صهیونیستها به صورت رسمی تائید کردهاند که «جبعی نقش محوری در هدایت نیروها داشته و وی مسئول تلاشها برای بازسازی این شاخه از حزب الله در جنوب بوده است.»
تقسیم کار واشنگتن- تل آویو در بیروت
اگر رژیم صهیونیستی از طریق عملیات نظامی و بمبارانهای مقطعی در تلاش برای تشدید فشار بر لبنان است، در داخل بیروت نیز آمریکاییها از یک ماه گذشته با طرحی به ظاهر سیاسی با نام «طرح باراک» وارد کارزار شدهاند. «تام باراک» از تابستان ۲۰۲۵ به عنوان معمار طرح جدید آمریکا برای لبنان ظاهر شده و نظارت بر پرونده لبنان را از «مورگان اورتگاس»، معاون فرستاده ویژه آمریکا به خاورمیانه، بر عهده گرفته است. تام باراک سه سند و یادداشت را به بیروت آورده که اساس استراتژی جدید واشنگتن برای لبنان را تشکیل میدهد. این اسناد بر خلع سلاح حزبالله طبق یک جدول زمانی مشخص و الزامآور، برچیدن موسسه «القرض الحسن»، به عنوان موسسه مالی وابسته به حزبالله و آغاز فوری خلع سلاح اردوگاههای فلسطینی متمرکز است.
محوریترین بخش طرح آمریکا همان بخشی است که خواستار خلع سلاح حزب الله شده و طی یک هفته گذشته با تصویب در کابینه لبنان به نخست وزیری «نواف سلام» وارد مرحلهای تازه شده است، هرچند هیچ جدول زمانی برای اجرای این طرح تعیین نشده و دولت لبنان هشدار داده است که توان ارتش محدود است.
در عین حال نماینده ترامپ به روشنی تهدید کرده است که هرگونه تأخیر در اجرای این خواستهها توسط دولت لبنان منجر به تعلیق حمایتهای بینالمللی و محرومیت از کمک به بازسازی لبنان خواهد شد. به ادعای او، در صورت عدم اجرای این طرح، به اسرائیل آزادی عمل کامل در لبنان داده خواهد شد و مذاکرات آمریکا و اسرائیل در مورد ترتیبات آتشبس کاملاً متوقف خواهد شد. بنابراین، طرح باراک درباره لبنان بیش از هر چیز به یک اولتیماتوم نظامی تبدیل شده است تا یک طرح سیاسی.
این در حالی است که «پل مرقص»، وزیر اطلاعرسانی لبنان هم به صراحت اعلام کرده است که اگرچه ارتش اجرای طرح «انحصار سلاح در دست دولت»(نام طرحی که هدفش خلع سلاح حزب الله است) را بر اساس توان لجستیکی، مادی و انسانی خود دنبال خواهد کرد، اما شاید اجرای این طرح به «زمان و تلاش بیشتری» نیاز داشته باشد.
چشم انداز فشارها علیه حزب الله
در داخل لبنان، چشمانداز سیاسی این روزها به دولتی دوخته شده که از یک طرف مدعی تقویت حاکمیت این کشور از طریق انحصار سلاح در دست ارتش است، اما از طرف دیگر در برابر حملات مقطعی و هوایی جنگندههای صهیونیستی سکوت میکند.
حتی حمله اخیر جنگندههای صهیونیستی به محل استقرار رهبران فلسطینی حماس در دوحه، پایتخت قطر نیز بر موضوع خلع سلاح حزب الله در لبنان تاثیر گذاشته و مسئله خلع سلاح حزبالله از سوی بسیاری با دیده تردید دنبال میشود. این مسئله را خبرنگار بی.بی.سی در قطر نیز تائید میکند و در گزارش میدانی پس از بمباران دوحه اعلام کرد تمام این اتفاقات به نفع ایران شد و آنهایی هم که در لبنان طرفدار خلع سلاح حزبالله بودند، اکنون به فکر فرو رفتهاند.
صرف نظر از این تحولات، حتی اجرای خلع سلاح حزبالله با توجه به دلایل ساختاری و پیش زمینهای در لبنان با چالش روبروست. «مرکز دموکراتیک عربی»( DAC GmbH) که یک اندیشکده مستقر در دانمارک در زمینه مطالعات جهان عرب است، درباره اجرای خلع سلاح حزبالله در گزارشی با برشمردن چالشها، این موانع را شامل موارد ذیل میداند که در عمل اجرای طرح را با بن بست روبرو خواهد کرد:
مانع نخست آن است که علیرغم عملیاتهای گسترده و سنگین ارتش اسرائیل برای بمباران زیرساختهای حزب الله، این سازمان هنوز دارای زرادخانههای موشکی و نظامی اعلام نشده و گستردهای است.
مسئله دوم شکاف سیاسی و قومیتی در جامعه موزائیکی لبنان است. شکافهایی که باعث اختلاف نظر بر سر موضوع خلع سلاح حزبالله شده است و هر گامی که بدون توافق اجماعی میان همه گروهها برداشته شود، مملو از خطرات تنش داخلی و حتی جنگ داخلی خواهد بود. در واقع بخش بزرگی از شیعیان لبنان به عنوان یکی از سه قومیت بزرگ این کشور، سلاح حزبالله را عامل امنیت خود در برابر دیگران میبینند و حاضر به همراهی با طرح آمریکایی دولت نیستند. حتی گزارشها نشان میدهد که سربازان و نیروهای نظامی شیعه مذهب در ارتش لبنان که حدود 50درصد از نیروهای ارتش این کشور را تشکیل میدهند، تمایلی به اجرای طرح خلع سلاح حزبالله نیستند.
همچنین ناامنی و بی ثباتی در مرزهای لبنان بدلیل ادامه حملات هوایی و مقطعی اسرائیل، توجیه کافی را برای حزبالله فراهم کرده تا سلاحهای خود برای بازدارندگی در برابر ارتش دشمن را حفظ کند.
«احمد عبدالسلام هورامی»، استاد علوم سیاسی دانشگاه المستنصریه عراق نیز معتقد است که خلع سلاح حزبالله صرفاً یک مسئله امنیتی، نظامی یا سیاسی داخلی در لبنان نیست؛ بلکه یک مسئله پیچیده ژئوپلیتیکی است که به موازنه داخلی در لبنان و معادلات منطقهای در خاورمیانه مرتبط است و هرگونه تلاشی در راستای انحصار سلاح در دست دولت لبنان، نیازمند یک دیدگاه جامع داخلی و منطقهای است که براساس آن اصلاحات سیاسی داخلی، تقویت نهادهای دولتی، تضمینهای امنیتی واقعی و تضمینهای منطقهای و بینالمللی را در برگیرد.
ارسال نظرات